zs nr 10 bydgoszcz

Celem upowszechnienia pozytywizmu „Prawda” wydawała serię przekładów dzieł naukowych popularyzujących poglądy antropologów, socjologów, przyrodników i humanistów francuskich, angielskich i niemieckich. Sam redaktor w głośnym cyklu artykułów Liberum veto, w studiach i szkicach, dotyczących m.in. również literatury polskiej, występował jako felietonista. rozprawiający się z przejawami rodzimego obskurantyzmu myślowego, obyczajowego, społecznego. Chłodny racjonalista, biczem szyderstwa chłostał przesądy religijne i społeczne, propagując zasady nowoczesnej demokracji, opartej na naukowym poglądzie na świat i człowieka. Krocząc szlakami publicystów stanisławowskich, na których chętnie się powoływał, Świętochowski nie zawsze umiał utrzymać się na poziomie wysokiej publicystyki, ponosił go bowiem temperament polemiczny, wprowadzając do jego wywodów porachunki osobiste o akcentach pamfletu, a nawet paszkwilu. Znajdowała w nich upust megalomania człowieka wybitnie zdolnego, ale upojonego łatwymi tryumfami, a pozbawionego poczucia humoru. Konsekwencją tych niedomagań psychicznych była również swoista linia polityczna Świętochowskiego jako publicysty i działacza. Jej przypisać należy, iż był nieugiętym zwolennikiem ugody z caratem, dzięki czemu znalazł się blisko Narodowej Demokracji, gdy stanęła ona na tej platformie; następstwem tego zbliżenia dalszym była międzywojenna jego współpraca z „Myślą Narodową” Zygmunta Wasilewskigo i walka z rządami sanacyjnymi.